چرا درمان سرپایی انتخاب اول است؟

درمان سرپایی به شما این امکان را می‌دهد که همزمان بهبود پیدا کنید و زندگی‌تان را ادامه دهید. آمارها نشان می‌دهند که اکثر افرادی که با روش‌های درمانی مدرن و حمایت تخصصی، مسیر ترک را آغاز می‌کنند، بدون نیاز به جدایی از خانواده و محیط کارشان موفق می‌شوند.

تصور کنید: صبح از خواب بیدار می‌شوید، صبحانه را با خانواده می‌خورید، به محل کارتان می‌روید و عصر برای چند ساعت در جلسات درمانی شرکت می‌کنید. سپس شب را در کنار عزیزانتان سپری می‌کنید. این همان زندگی‌ای است که درمان سرپایی برایتان فراهم می‌کند.

آیا می‌دانستید که حتی مرحله سم‌زدایی هم می‌تواند به صورت سرپایی انجام شود؟

تمام افراد می‌توانند با امنیت کامل در منزل سم‌زدایی کنند. تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که در محیط خانوادگی درمان می‌شوند، ۶۰٪ موفقیت بیشتری دارند.

به این دلیل که خانواده همیشه در کنار شما هستند و انگیزه شما برای ترک بیشتر می شود. این موقعیت باعث می شود شما مهارت‌های مقابله در شرایط واقعی زندگی را هم در حین ترک کسب کنید و مانند زمان آزادی ناگهانی از کمپ دچار وسوسه شدید نمی شوید. ادامه کار حین درمان نه تنها مشکلی ندارد، بلکه مزیت محسوب می‌شود زیرا باعث حفظ عزت نفس از طریق حفظ نقش اجتماعی می شود همچنین باعث ایجاد روتین سالم و هدفمند و همچنین امنیت مالی برای ادامه درمان می شود.

آشنایی با ماهیت ترک بدون بستری

ترک بدون بستری یکی از روش‌های ترک اعتیاد سرپایی است که طرفداران زیادی دارد. این روش در کلینیک‌های ترک اعتیاد قابل اجراست و می‌توان آن را بهترین روش درمانی برای اعتیاد‌های مختلف معرفی کرد. در این روش از درمان اعتیاد بدون بستری فرد نیازی به ماندن در مرکز ترک ندارد و می‌تواند پس از طی کردن جلسه به منزل برگشته و به زندگی خود ادامه دهد. این روش به عنوان جایگزینی برای روش‌های سنتی بستری، در بسیاری از کشورها و حتی در برنامه‌های بهداشت روان مدرن، به‌ویژه برای افرادی با شدت کمتر اعتیاد یا شرایط خاص، توصیه می‌شود. ترک بدون بستری، نوعی از درمان اعتیاد است که در آن فرد مراجعه‌کننده به‌صورت سرپایی (Outpatient) خدمات ترک اعتیاد را دریافت می‌کند. این خدمات می‌تواند شامل جلسات مشاوره، درمان دارویی، روان‌درمانی، گروه‌درمانی و حمایت‌های اجتماعی باشد، بدون اینکه فرد به‌طور شبانه‌روزی در مرکز درمانی بستری شود.

ویژگی‌های ترک بدون بستری

·      عدم نیاز به اقامت در مرکز درمانی: در این روش درمانی فرد پس از دریافت دارو و مشاوره به منزل بر می‌گردد و نیازی به اقامت در مرکز درمانی نخواهد داشت.

·      هزینه کمتر نسبت به درمان بستری: در این روش هزینه اقامت و بستری شبانه حذف می‌شود در نتیجه هزینه درمان سرپایی بسیار به صرفه خواهد بود.

·      حفظ ارتباط با خانواده و جامعه: فرد در حین درمان می‌تواند ارتباط خود را با خانواده حفظ نماید و در محیط زندگی خود باقی بماند.

·      نیاز به انگیزه و تعهد بالا: چون نظارت مستقیم و شبانه‌روزی وجود ندارد، فرد باید به‌صورت آگاهانه در جلسات شرکت کند و به درمان پایبند بماند.

 

 

مزایای ترک اعتیاد به صورت سرپایی

ترک اعتیاد به صورت سرپایی نسبت به ترک اعتیاد به روش‌های دیگر مزایای بسیار زیادی دارد. در ادامه شما را با این مزایا آشنا خواهیم کرد.

1.     حفظ استقلال فردی: در روش ترک بدون بستری فرد می‌تواند به راحتی به زندگی عادی خود ادامه دهد و به تحصیل، شغل یا موارد دیگر خود بپردازد. در واقع در این روش اختلالی در زندگی عادی فرد به جز قسمت اعتیاد ایجاد نمی‌شود.

2.     هزینه کمتر: ترک بدون بستری به دلیل زمان کوتاه درمان هزینه بسیار مقرون به صرفه‌ای دارد. این هزینه کمتر می‌تواند بار مالی کمتری به خانواده‌ها وارد کند.

3.     انعطاف‌پذیری زمانی: جلسات درمانی معمولاً در ساعات مشخص و با برنامه‌ریزی هماهنگ با برنامه فرد برگزار می‌شوند، که به او امکان تنظیم برنامه شخصی را می‌دهد.

4.     حفظ ارتباط با خانواده و جامعه: درمان در محیط آشنا و در کنار اعضای خانواده می‌تواند احساس امنیت و حمایت عاطفی بیشتری به فرد بدهد.

5.     پنهان ماندن موضوع اعتیاد (حفظ حریم خصوصی): نیاز به بستری نیست، بنابراین فرد می‌تواند بدون اینکه دیگران متوجه شوند، فرایند درمان را آغاز کند.

6.     پیشگیری از برچسب‌زنی اجتماعی: حضور در مرکز درمانی به‌صورت روزانه و بدون قطع کامل از اجتماع، احتمال انگ اجتماعی یا طرد شدن را کاهش می‌دهد.

7.     مناسب برای افرادی با اعتیاد خفیف تا متوسط: برای کسانی که وابستگی شدید ندارند، ترک سرپایی می‌تواند مؤثر، ایمن و کافی باشد.

8.     امکان تمرین مهارت‌های مقابله‌ای در محیط واقعی: از آنجا که فرد در زندگی روزمره حضور دارد، می‌تواند آموخته‌های خود را بلافاصله در موقعیت‌های واقعی به کار بگیرد و چالش‌ها را به کمک درمانگر بررسی کند. 

چه کسانی می‌توانند از روش ترک بدون بستری استفاده کنند؟

روش ترک بدون بستری (ترک سرپایی) برای همه مناسب نیست و انتخاب آن باید با ارزیابی دقیق از شرایط جسمی، روانی و اجتماعی فرد انجام شود. در ادامه، مشخص می‌شود چه افرادی کاندیدای مناسب ترک بدون بستری هستند:

·      افراد با وابستگی خفیف تا متوسط: افرادی که وابستگی کم تا متوسطی به مواد مخدر دارند و یا اینکه حجم کمی از مواد را استفاده می‌کنند بهترین کیس ترک بدون بستری هستند. این افراد به سادگی می‌توانند با دریافت دارو و مشاوره درمانی خود را از بند اعتیاد رها کنند.

·      افراد با انگیزه قوی برای ترک: افرادی که انگیزه قوی برای ترک دارند می‌توانند به راحتی با برنامه ترک بدون بستری خود را از شر اعتیاد خلاص نمایند. در واقع این روش برای افرادی مناسب است که واقعا قصد ترک داشته باشند و نمی‌توان در ترک سرپایی بیماران مبتلا به اعتیاد را به زور درمان کرد.

·      افرادی که در محیط خانوادگی یا اجتماعی حمایت می‌شوند: اگر خانواده، دوستان یا اطرافیان فرد نقش حمایتی دارند، احتمال موفقیت ترک بدون بستری افزایش می‌یابد.

·      افرادی که شغل یا مسئولیت اجتماعی دارند و نمی‌توانند بستری شوند: افرادی که شغل یا مسئولیت اجتماعی دارند و نمی‌توانند بستری شوند

·      کسانی که دچار بیماری روانی یا جسمی شدید نیستند: افرادی که دچار بیماری‌های روانی یا جسمی حاد نیستند کیس درمان سرپایی محسوب می‌شوند. در صورتی که افراد با بیماری شدید نیازمند بستری هستند و نمی‌توانند از روش ترک سرپایی استفاده نمایند.

 مطلب پیشنهادی: درمان در کلینیک ترک اعتیاد چگونه انجام می شود؟

چه کسانی نباید از روش سرپایی استفاده کنند؟

·      افرادی با وابستگی شدید جسمی یا روانی

·      مبتلایان به بیماری روانی کنترل‌نشده

·      افرادی که محیط خانوادگی یا اجتماعی ناسالم دارند (مثلاً در خانه مواد مصرف می‌شود)

·      کسانی که قبلاً ترک سرپایی کرده‌اند ولی شکست خورده‌اند

انواع روش‌های درمان سرپایی اعتیاد

ترک بدون بستری یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی است که طیف متنوعی از خدمات را ارائه می‌دهد، و بسته به شرایط فرد، نوع ماده مصرفی، شدت اعتیاد و وضعیت روانی و اجتماعی شخص، در چند قالب مختلف اجرا می‌شود. در ادامه انواع روش‌های درمان سرپایی اعتیاد را توضیح می‌دهیم:

درمان دارویی (سم‌زدایی و نگهدارنده)

درمان دارویی یکی از مهم‌ترین روش‌های سم زدایی و ترک بدون بستری است. این نوع درمان بر مبنای علمی پایه گذاری شده است و کاملا متناسب با شرایط بیمار انجام می‌شود. هدف این نوع درمان کاهش علائم ترک، کنترل وسوسه مصرف، و کمک به تثبیت شرایط جسمی و روانی است. برای انجام این نوع درمان شخص باید داروهای تجویز شده توسط پزشک را به صورت منظم مصرف نماید. این داروها می‌تواند شامل موارد زیر شود:

·      متادون، بوپرنورفین، نالترکسون (برای ترک مواد مخدری مانند تریاک، هروئین)

·      قرص‌های ضدافسردگی، ضد اضطراب یا ضدروان‌پریشی (در صورت وجود اختلالات همراه)

·      داروهای ترک سیگار یا الکل مانند نالتروکسان یا آکامپروزات

داروهای تجویز شده توسط پزشک در منزل مصرف می‌شود اما ممکن است نیاز به پایش هفتگی در کلینیک وجود داشته باشد. 

مشاوره و روان‌درمانی فردی

مشاوره و روان درمانی فردی بخش مهمی از فرآیند ترک بدون بستری است. روان درمانی باعث می‌شود که فرد متوجه مشکلات زمینه‌ای که موجب ابتلا به اعتیاد شده است بشود. همچنین روان درمانی موجب می‌شود که فرد مبتلا به اعتیاد بسیار آسان تر بر وسوسه بازگشت غلبه کند. هدف از روان درمانی فردی در واقع شناخت علل روانی اعتیاد، افزایش انگیزه ترک، و آموزش مهارت‌های مقابله‌ای است. جلسات مشاوره توسط روانشناس یا مشاور اعتیاد معمولا هفته‌ای یکبار انجام می‌شود. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که حضور هر هفته برای همه بیماران الزامی نیست. در جلسات درمان که تحت روش  CBT و یا ACT انجام می‌شود مسائل زیر بررسی خواهد شد:

·      بررسی سابقه مصرف و عوامل محرک

·      تحلیل مشکلات روانی و خانوادگی

·      آموزش راه‌های مقابله با وسوسه

·      اصلاح باورهای غلط درباره مواد

درمان گروهی

تقویت انگیزه، کاهش احساس تنهایی و خجالت، یادگیری از تجربه‌های دیگران از اهداف استفاده از جلسات گروهی ترک بدون بستری است. جلسات با حضور چندتن از افراد در حال ترک انجام می‌شود. افراد در گروه درمانی زیر نظر مشاور به بیان تجربیات می‌پردازند و احساسات خود را با هم دردان به اشتراک می‌گذارند. در گروه درمانی فرد به این نکته پی می‌برد که اعتیاد رنج مشترک است و او در این حیطه تنها نیست. همین مسئله شاید سبب ایجاد انگیزه برای ترک و کاهش اهمال کاری در این زمینه شود. در جامعه عادی افراد دچار بیماری اعتیاد همیشه دچار ننگ و لیبل خوردن می‌شوند. اما این افراد می‌توانند در فضای مشترک با بیمارانی که درد مشترک دارند بدون اضطراب و ترس از برچسب خوردن احساس واقعی خود را بیان کنند. مزایای انجام این نوع درمان به شرح زیر است:

·      ایجاد حس تعلق به جمع

·      یادگیری غیرمستقیم از رفتار و گفتار دیگران

·      پشتیبانی روانی از هم‌گروهی‌ها

 مطلب پیشنهادی: تاثیر اعتیاد بر رابطه جنسی

مشاوره خانوادگی

مشاوره خانوادگی یکی از مهم‌ترین قسمت‌های ترک بدون بستری محسوب می‌شود. برای داشتن ترک اعتیاد آسان فرد باید با خانواده آموزش دیده در ارتباط باشد. آموزش خانواده نقش بسیار پررنگی در دوری فرد از مواد مخدر خواهد داشت. هدف از ایجاد مشاوره خانوادگی در پروسه ترک بدون بستری آموزش خانواده‌ها برای نقش حمایتی در روند درمان و کاهش عوامل تحریک‌کننده در خانه است. خانواده‌ها در این زمینه یاد می‌گیرند که چطور فضایی بدون عوامل تحریک کننده برای بیمار مبتلا به اعتیاد فراهم کنند. همچنین در این جلسات همسر یا اعضای خانواده فرد آموزش می‌بینند که علائم بازگشت به مواد به چه صورت است تا در صورت بازگشت فرد بتوانند فورا او را به ترک مجدد وادار کنند.

 یکی از موارد دیگری که در این جلسات ترک بدون بستری به آن پرداخته می‌شود نقش حمایتی خانواده است. خانواده باید از شخص معتاد حمایت روانی و عاطفی کند و او را پس نزند. بیماران مبتلا به اعتیادی که از سمت خانواده پس زده می‌شوند با احتمال بسیار کمتری موفق به ترک خواهند شد. بنابراین حمایت روانی و عاطفی و همچنین عدم سرزنش از مواردی است که اعضای خانواده شخص بیمار مبتلا به اعتیاد در این جلسات آموزش خواهند دید.

برنامه‌های کاهش آسیب

هدف از این برنامه ترک بدون بستری کاهش خطرات جسمی و اجتماعی ناشی از مصرف است حتی اگر قطع مصرف کامل امکان‌پذیر نباشد. در واقع در این برنامه سعی می‌شود که با استفاده از داروهایی مانند متادون یا بوپرنورفین از آسیب مواد مخدر جلوگیری شود و بتوان اعتیاد را به صورت نگهدارنده در همین مرحله متوقف کرد. همچنین یکی از برنامه‌های کاهش آسیب ارائه آموزش‌های مهم و کاربردی در رابطه با استفاده از سرنگ یکبار مصرف و همچنین کاندوم و سایر وسایل بهداشتی است تا از ایجاد بیماری‌های دیگر جلوگیری شود. در واقع در این برنامه سعی می‌شود که مصرف ایمن تر  به بیماران مبتلا به اعتیاد و در حال ترک آموزش داده شود. 

برنامه روزانه ساختار مند

ارائه برنامه درمانی فشرده در طول روز بدون نیاز به بستری شبانه از اهداف این برنامه ترک بدون بستری است. افرادی که برای ترک نیازی به برنامه ساختار مند برای گذران روز دارند می‌توانند به صورت فشرده به کلینیک‌های ترک اعتیاد ترک کن مراجعه داشته باشند و برحسب زمان آزاد خود جلسات مشاوره با پزشک، جلسات گروه درمانی و جلسات مشاوره انفرادی را تنظیم کنند. این کار موجب می‌شود که فرد با اطلاعات در مورد ترک اعتیاد بمباران شود و نتواند دیگر به مصرف مواد مخدر فکر کند و اصلا تمایلی داشته باشد.

پیگیری و مراقبت پس از درمان

پیشگیری از عود، حفظ انگیزه، و پایدارسازی وضعیت بهبودی از فواید پیگیری و مراقبت پس از درمان ترک بدون بستری است. پس از پایان درمان اولیه، جلسات منظم پیگیری (هفتگی یا ماهانه) برای بررسی وضعیت فرد برگزار می‌شود. فرد در این جلسات می‌تواند احساسات واقعی خود را بیان کند و با مشاور و پزشک در رابطه با وضعیت جسمی و روحی به صحبت بپردازد. پیگیری مراقبت پس از درمان یکی از مهم‌ترین اقدامات جهت جلوگیری از بازگشت به اعتیاد است.

پروتکل‌های دارویی رایج در ترک بدون بستری

در ترک اعتیاد به‌صورت سرپایی (بدون بستری)، استفاده از پروتکل‌های دارویی نقش مهمی در کاهش علائم ترک، کنترل وسوسه و کمک به تثبیت وضعیت بیمار دارد. دارودرمانی باید تحت نظر پزشک متخصص اعتیاد انجام شود و بسته به نوع ماده مصرفی، شدت وابستگی، وضعیت روانی-جسمی و شرایط بیمار، پروتکل‌های متفاوتی اعمال می‌شود. در ادامه، رایج‌ترین پروتکل‌های دارویی در ترک سرپایی را به تفکیک نوع ماده مصرفی معرفی می‌کنم.

پروتکل ترک مواد افیونی (تریاک، هروئین، شیره، مورفین)

داروهای رایج:

1.     متادون (Methadone)

·      مکانیسم: آگونیست قوی گیرنده‌های مخدر

·      کاربرد: درمان نگهدارنده یا سم‌زدایی تدریجی

·      مزیت: کنترل علائم ترک و وسوسه

·      نکته: نیاز به کنترل دقیق دوز دارد

2.     بوپرنورفین (Buprenorphine)

·      مکانیسم: آگونیست-آنتاگونیست نسبی

·      کاربرد: درمان نگهدارنده با عوارض کمتر از متادون

·      فرم رایج: قرص زیرزبانی (با یا بدون نالوکسان)

·      مزیت: خطر سوءمصرف و وابستگی کمتر نسبت به متادون

3.     نالترکسون (Naltrexone)

·      مکانیسم: آنتاگونیست گیرنده‌های مخدر

·      کاربرد: برای جلوگیری از عود پس از قطع کامل مصرف

·      شرط مصرف: فقط در افرادی که کاملاً از مواد پاک شده‌اند (سم‌زدایی کامل)

پروتکل ترک مواد محرک (شیشه، کوکائین، کراک)

مواد محرک معمولاً درمان دارویی اختصاصی ندارند، اما برای کنترل علائم روانی و وسوسه، داروهای زیر استفاده می‌شود:

2.     بوپروپیون (Bupropion)

·      کاربرد: کاهش وسوسه مصرف شیشه

·      مزیت: اثر ضدافسردگی و کمک به ترک سیگار هم دارد

3.     آریپیپرازول یا الانزاپین (Aripiprazole / Olanzapine)

·      کاربرد: کنترل روان‌پریشی، پرخاشگری، بی‌خوابی

·      در چه مواقعی؟ مصرف طولانی‌مدت شیشه همراه با علائم سایکوز

4.     مهارکننده‌های بازجذب سروتونین مانند سرترالین، فلوکستین

·      کاربرد: درمان اضطراب و افسردگی پس از قطع مصرف

پروتکل ترک الکل

داروهای رایج:

1.     دیازپام / لورازپام (Benzodiazepines):

·      کاربرد: جلوگیری از تشنج و اضطراب حاد در قطع الکل

·      دوره مصرف: کوتاه‌مدت و با کاهش تدریجی دوز

2.     تیامین (Vitamin B1)

·      تیامین (Vitamin B1)

·      کاربرد: پیشگیری از سندرم ورنیکه-کورساکوف (آسیب مغزی ناشی از کمبود تیامین)

3.     آکامپروزات (Acamprosate)

·      کاربرد: کاهش ولع پس از ترک کامل

·      اثر: تنظیم تعادل نوروشیمیایی مغز

4.     نالترکسون (Naltrexone)

·      کاربرد: کاهش لذت ناشی از مصرف الکل، پیشگیری از عود

پروتکل ترک نیکوتین (سیگار، قلیان)

1.     نیکوتین تراپی (پچ، آدامس، اسپری)

·      کاربرد: کاهش تدریجی وابستگی به نیکوتین

2.     بوپروپیون (Zyban)

·      کاربرد: کمک به ترک سیگار با مهار بازجذب دوپامین

3.     وارنیکلین (Champix)

·      کاربرد: کاهش ولع و لذت سیگار کشیدن

روش های روان درمانی موثر در ترک بدون بستری

در مجموعه ترک کن، بدون نیاز به بستری، از جدیدترین روش های روان درمانی استفاده می شود.این روش ها علمی و برای بیماران ساده و عملی طراحی شده اند.

درمان شناختی-رفتاری (CBT)

درمان شناختی رفتاری یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین درمان‌های ترک بدون بستری است. در واقع برای داشتن ترک اعتیاد راحت بهتر است که فرد با استفاده از این تکنیک افکار خود را تغییر دهد. در این تکنیک فرد با کمک روان درمانگر یاد می‌گیرد که چطور باور‌های غلط خود را تصحیح نماید. همچنین فرد یاد می‌گیرد که چگونه در زمان وسوسه و اضطراب مقاومت نشان دهد و تن به روی آوردن دوباره به سمت مواد مخدر ندهد.

مصاحبه انگیزشی (Motivational Interviewing)

مصاحبه انگیزشی برای افرادی مناسب است که هنوز تصمیم قطعی به ترک بدون بستری  ندارند. این افراد می‌توانند در جلسات مصاحبه انگیزشی شرکت نمایند و با استفاده از کمک مشاور به درجه‌ای از خودباوری برسند که نیاز به ترک را در خود ضرورری ببینند. مشاور با نگاهی همدلانه و غیر قضاوت گرایانه سعی می‌کند که انگیزه کافی برای ترک اعتیاد را درون فرد ایجاد کند. 

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)

این شیوه به فرد یاد می دهد که افکار منفی یا وسوسه هایش را بپذیرد و در کنار آنها باز هم به سمت ارزش های واقعی زندگی حرکت کند. این روش به خصوص برای کسانی که بار ها تجربه ترک داشتند و به مصرف مواد مخدر رو آورده اند بسیار موثر است.

رفتاردرمانی تقویتی (Contingency Management)

رفتار درمانی تقویتی نوعی تکنیک است که در آن با تکنیک‌های شرطی سازی فرد را به انجام فعالیت‌های مثبت و ترک فعالیت‌های منفی تشویق می‌کنند. این درمان به خصوص بر روی نوجوانان بسیار جواب خواهد داد. در این تکنیک بابت منفی شدن آزمایش اعتیاد یا به فرد جوایزی مانند کارت هدیه یا امتیاز داده می‌شود تا بتواند با جمع آوری آن‌ها به فعالیت مورد علاقه‌اش بپردازد.

این درمان‌ها، بسته به شرایط روانی، نوع ماده مصرفی، سن، سطح تحصیلات، حمایت خانواده و انگیزه فرد، می‌توانند به‌صورت ترکیبی مورد استفاده قرار گیرند. برای مثال، فردی ممکن است هم‌زمان جلسات CBT، درمان خانواده‌محور و درمان گروهی را دریافت کند.

هزینه‌های ترک اعتیاد به صورت سرپایی

هزینه‌های ترک بدون بستری بسیار مناسب و مقرون به صرفه است. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که هزینه ترک اعتیاد به صورت سرپایی هزینه بر خواهد شد در صورتی که این افراد کاملا در اشتباه هستند. در کلینیک ترک سرپایی فرد زمان کوتاهی نیاز به دریافت خدمات دارد به همین دلیل هزینه دریافت خدمات پزشکی و روان درمانی در این روش بسیار مقرون به صرفه است. همچنین چون در این روش فرد نیازی به ماندن در کلینیک و بستری ندارد هزینه‌های درمانی او نسبتا کاهش پیدا می‌کنند.

میزان موفقیت روش ترک بدون بستری

تحقیقات بین‌المللی و ملی نشان داده‌اند که میزان موفقیت درمان سرپایی در صورت رعایت کامل پروتکل‌ها و استفاده از درمان ترکیبی (دارو + مشاوره + حمایت خانواده) بین ۳۰٪ تا ۶۰٪ در سال اول متغیر است. عوامل متفاوتی در ترک اعتیاد بدون بستری و موفقیت آن دخیل هستند. در ادامه شما را با این عوامل آشنا خواهیم کرد.

·      شدت و نوع اعتیاد: یکی از مهم‌ترین عوامل در زمینه میزان موفقیت ترک بدون بستری به نوع و شدت اعتیاد بستگی دارد. افرادی که شدت اعتیاد کم تا متوسطی دارند با احمال بسیار بیشتری می‌توانند در فرآیند ترک موفق شوند.

·      حمایت خانواده و محیط اجتماعی: وجود خانواده حامی، دوستان غیرمصرف‌کننده، شغل یا فعالیت سازنده نقش مهمی در جلوگیری از بازگشت دارد.

·      انگیزه درونی فرد برای ترک: فردی که خودخواسته وارد فرآیند ترک می‌شود، معمولاً پایدارتر از فردی است که تحت اجبار خانواده یا قانون درمان را شروع می‌کند.

نتیجه‌گیری: چگونه برای ترک بدون بستری اقدام کنیم؟

ترک بدون بستری یا درمان سرپایی اعتیاد، روشی نوین و مؤثر برای درمان وابستگی به مواد است که بدون نیاز به اقامت شبانه‌روزی در مراکز درمانی انجام می‌شود. این روش برای افرادی با اعتیاد خفیف تا متوسط، انگیزه بالا، حمایت خانوادگی مناسب و عدم ابتلا به بیماری‌های روانی یا جسمی شدید توصیه می‌شود. درمان در این شیوه شامل دارودرمانی، مشاوره فردی، گروه‌درمانی، مشاوره خانوادگی، برنامه‌های کاهش آسیب، برنامه‌ریزی روزانه ساختاریافته و پیگیری پس از درمان است. از مزایای آن می‌توان به حفظ استقلال، هزینه پایین‌تر، انعطاف‌پذیری زمانی، حفظ حریم خصوصی، پیشگیری از انگ اجتماعی و امکان استفاده از مهارت‌های آموخته‌شده در محیط واقعی اشاره کرد. روش‌های دارویی بسته به نوع ماده مصرفی متفاوت هستند و تکنیک‌های روان‌درمانی مانند CBT، ACT و مصاحبه انگیزشی نقش مهمی در موفقیت درمان دارند.

سوالات متداول درباره ترک بدون بستری

1.     ترک اعتیاد سرپایی چیست؟

ترک اعتیاد سرپایی نوعی درمان اعتیاد است که در آن فرد بدون نیاز به بستری شدن، در جلسات مشاوره ترک اعتیاد، روان‌درمانی یا دریافت دارو به‌صورت منظم شرکت می‌کند و پس از آن به خانه بازمی‌گردد.

2.     چه افرادی مناسب ترک اعتیاد سرپایی هستند؟

افرادی که شدت وابستگی آن‌ها پایین تا متوسط است، انگیزه کافی برای ترک دارند، و در محیط خانوادگی یا اجتماعی نسبتاً حمایتی قرار دارند، کاندیدای خوبی برای ترک سرپایی هستند.

3.     مزایای ترک اعتیاد به‌صورت سرپایی چیست؟

از مهم‌ترین مزایا می‌توان به هزینه کمتر، حفظ ارتباطات اجتماعی و خانوادگی، انعطاف‌پذیری در زمان جلسات، و حفظ حریم خصوصی بیشتر اشاره کرد.

4.     آیا ترک سرپایی برای همه مواد مخدر مؤثر است؟

خیر. تأثیرگذاری آن به نوع ماده مصرفی، مدت و میزان مصرف، و وضعیت روانی-جسمی فرد بستگی دارد. برای موادی مانند شیشه، کوکائین یا مصرف همزمان چند ماده، ممکن است نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر باشد.

5.     ترک سرپایی چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان ترک سرپایی متفاوت است ولی معمولاً بین 1 تا 6 ماه ادامه دارد. این زمان بسته به پیشرفت فرد، شدت اعتیاد و نوع برنامه درمانی قابل تغییر است.

6.     آیا در ترک سرپایی از دارو هم استفاده می‌شود؟

بله، در صورت نیاز پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش علائم ترک، کنترل اضطراب یا وسوسه مصرف تجویز کند. این داروها باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.

7.     جلسات مشاوره در ترک سرپایی چگونه است؟

جلسات مشاوره ممکن است به‌صورت فردی، گروهی یا خانوادگی برگزار شود و شامل آموزش مهارت‌های مقابله با وسوسه، پیشگیری از عود، و اصلاح سبک زندگی است.

8.     احتمال بازگشت (عود) در ترک سرپایی چقدر است؟

احتمال عود در تمام روش‌های درمانی وجود دارد. با این حال، حمایت خانواده، شرکت مستمر در جلسات، و رعایت توصیه‌های درمانگر نقش مهمی در کاهش احتمال بازگشت دارد.

9.     آیا در ترک سرپایی، خانواده نیز درگیر می‌شود؟

بله، در بسیاری از موارد حضور و حمایت خانواده نقش کلیدی در موفقیت درمان دارد. برخی برنامه‌ها جلسات آموزشی ویژه‌ای برای اعضای خانواده دارند.

10. اگر ترک سرپایی موفق نبود، گزینه بعدی چیست؟

اگر فرد با ترک سرپایی به نتیجه مطلوب نرسد یا دچار عود مکرر شود، ممکن است درمان در مراکز بستری، کمپ‌های ترک اعتیاد، یا روش‌های ترکیبی (مانند درمان سرپایی همراه با اقامت کوتاه‌مدت) توصیه شود. انتخاب روش جایگزین باید با نظر پزشک یا متخصص اعتیاد انجام گیرد.